De jaren vijftig en zestig
Sittardia speelde wisselvallig. De ploeg uit Sittard speelde veelal in de eerste divisie en die keren dat het in de eredivisie verbleef was dat slechts voor een seizoen. Alleen in het seizoen 1966-1967 wist Sittardia zich in de eredivisie te handhaven en eindigde op een fraaie zevende plaats.
“Het seizoen1956-1957 was het meest succesvolle in de geschiedenis van Fortuna ’54. Dat seizoen werd in de competitie een tweede plaats achter Ajax behaald en in “De Kuip” werd de KNVB-beker gewonnen ten koste van Feyenoord. In 1964 behaalde Fortuna ’54 opnieuw de beker. Ditmaal werd na verlenging van ADO gewonnen. Het Europees avontuur dat het seizoen daarop volgde duurde echter maar twee wedstrijden. Het Italiaanse Torino bleek een maatje te groot voor de club uit Geleen.
Fortuna 54 kende nogal wat vedetten. Toen de Limburger Gied Joosten begin jaren vijftig het betaalde voetbal initieerde, deden vele grote namen Zuid-Limburg aan. Zo lieten Cor van der Hart (Lille), Willy Dullens (‘Ik kon er nooit zo goed tegen wanneer ze zeiden dat Cruijff beter was dan ik’), Frans de Munck (1. FC Köln), Bram Appel (Stade Reims) en Faas Wilkes (Levante) zich stuk voor stuk naar Geleen lokken. Wie topvoetbal wilde zien, moest naar het uiterste zuiden van Nederland.
Ook Jan Notermans toog naar Fortuna’54. Hij was afkomstig van… Sittardia. ‘En dat namen ze me in Sittard niet in dank af’, aldus Notermans. Fortuna’54 pakte twee maal (1957, 1964) de beker. Een landstitel, ondanks een surplus aan kwaliteit, zat er nimmer in. Daarvoor speelde de ploeg door de week her en der in Europa te veel demonstratiewedstrijden. Notermans: ‘We waren vooral een glamourelftal. We speelden overal, tegen alle grote ploegen. Real Madrid, Rode Ster, Bayern München… Zeventig tot tachtig wedstrijden per jaar speelden we, puur voor het geld.’
Eind jaren ’60 verkeerden beide ploegen in ernstige financiële problemen. Daarnaast degradeerden beide roemruchte clubs dat jaar en geen van beide clubs had nog een cent te makken. 1968 was voor Sittard en omgeving sowieso een rampjaar: Willy Dullens, het grootste talent dat Limburg ooit voortbracht en kind van Sittardia, moest al op 23-jarige leeftijd een punt achter zijn carrière zetten. Op 11 juni 1968 besluiten de besturen van beide clubs tot een fusie. Op 1 juli 1968 wordt Fortuna Sittardia Combinatie (FSC) opgericht. De club speelt de eerste twee seizoen de ene week in Sittard en de andere in Geleen. Daarna wordt stadion “De Baandert” als vaste thuishaven van FSC gekozen. Inmiddels was FSC na een verblijf van een jaar in de eredivisie gedegradeerd naar de eerste divisie. In deze divisie zou de Sittardse club liefst dertien seizoenen uitkomen.
De jaren zeventig, tachtig en negentig
Toch had het weinig gescheeld of FSC was al in het seizoen 1978-1979 gepromoveerd. Toen kwamen de Fortunezen echter een punt te kort. In de laatste nacompetitiewedstrijd kwam FSC tegen FC Groningen niet verder dan een doelpuntloos gelijkspel. Op 16 mei 1982 konden de Fortuna-fans eindelijk de promotie naar de eredivisie vieren.
Op die dag versloegen de “groen-gelen” SC Heracles met 3-1. Trainer Frans Korver presteerde het daaropvolgende seizoen eveneens uitstekend. De nieuwkomer eindigde op een achtste plaats in de hoogste divisie en om de twee weken kwamen er gemiddeld meer dan 10.000 toeschouwers naar stadion “De Baandert”, met als uitschieter het duel tegen Ajax (1-3) met 22.000 fans op de tribunes.
De prijzenkast van de Baandert zou echter leegblijven, al was de club in 1984 (Feyenoord, 1-0 verlies) en 1999 (Ajax, 2-0 verlies) dicht bij de KNVB-beker.
Grote voetballers bracht de club vanaf het midden jaren negentig wél weer voort. De internationals Fernando Ricksen, Mark van Bommel en Kevin Hofland kwamen stuk voor stuk tot wasdom in de jeugdopleiding van Fortuna. ‘De toekomst is aan Fortuna Sittard’, kopte VI nog in 1999. De club stond op het punt de Baandert te verlaten, om haar nieuwe onderkomen te betrekken. 33 miljoen gulden had het gekost, naar een naamgever werd gezocht. “Het afscheid roept emoties op, maar die zijn niet overdreven omdat we weten wat we terugkrijgen”, merkte directeur Jacques Opgenoord op.
Nauwelijks tweeëneenhalf jaar later. ‘Amateurisme bedreigt bestaansrecht Fortuna Sittard’, bloklettert Voetbal International aan het begin van 2002. Hoe het zo snel mis heeft kunnen gaan? Vier trainers in anderhalf jaar, financiële malaise en een falend aan- en verkoopbeleid. Kortom: mismanagement. Jacques Opgenoord, die in de Baandert jarenlang verantwoordelijk was geweest voor commerciële én technische zaken, was op dat moment al opgestapt. ‘De problemen waarmee Fortuna nu te kampen heeft’, concludeerde Mr. Paul Boels, ‘zijn ontstaan doordat de club de laatste tijd met het aantrekken van spelers én trainers niet de juiste keuzes heeft weten te maken.’
Fortuna kampte in 2003-2005 met bijna 24 miljoen schuld, een half afgebouwd stadion, twee rode lantaarns in de prijzenkast, een zelfvertrouwen van niks en een structurele halvering van het aantal toeschouwers. Niemand gaf Fortuna nog een kans en het FC Limburg scenario werd openlijk besproken. De fans gaven daarbij openlijk aan dat ze liever eervol failliet gingen dan de ziel van de club verkwanselen aan *oda en Mvv. Hierna begon de hele lange lijdensweg. De financiële redding van de club was het doel. Hierbij werd alles uit de kast gehaald, waarbij op 20 juni 2005 (5 jaar strijden dus) het dieptepunt eindelijk bereikt werd en de blik weer naar voren kon gaan. De redding van Fortuna!
De worsteling in de Jupiler
De redding van Fortuna Sittard lijkt op 20 juni 2005 definitief. De club is er na een lange en pijnlijke overlevingsstrijd in geslaagd de totale schuld van 24,3 miljoen euro terug te brengen tot bijna nul en kan nu langzaam maar zeker weer naar boven gaan kijken. “We hebben alles binnen”, aldus Meijer. “Niets kan de redding nu nog in de weg staan”. Niet alleen de banken en de fiscus, ook de gemeente Sittard-Geleen was Fortuna uiteindelijk goed gezind. De raad stemde immers in met de wijziging van het bestemmingsplan, nodig om het stadion af te kunnen bouwen en het terrein eromheen te ontwikkelen.
Fortuna Sittard investeerde in directeur Hans Erkens die vervolgens de Fortuna organisatie terug bracht tot een minimale grootte om zo kosten te besparen. Harde noten werden hierbij gekraakt. Maar het sportieve succes bleef uit. Menig trainer werd ontslagen en Fortuna eindigde seizoen na seizoen als rode lantaarn drager. De toenmalige RvC met de heren Sjra Phillipen en Jo Abelshausen bleven samen met Hans Erkens een ” ivoren toren beleid” voeren zodat vele sponsoren, supporters en vrijwilligers zich niet meer thuis voelden bij de club. De supporters kregen de historische mededeling ” jullie zijn 3% van de begroting en zoveel tijd krijgen jullie dus ook van ons”. Eind 2008 besloot de RvC dat zij er geen zin meer in hadden en zij waren bereid de club aan Roda Jc te geven. Hans Erkens nam zitting in de stuurgroep Sporting Limburg en voegde de daad bij het woord.
Wat er toen in Zuid-Limburg afspeelde was ongekend. Politiek, bedrijfsleven en burgers werden voorgelogen, bedreigd en bedrogen door de stuurgroep Sporting Limburg. Koste wat kost zou Fc limburg er komen, desnoods over (geel-groene) lijken. De supporters en sponsoren pakten zich snel samen en richtten in december 2008 de stichting Trots op Fortuna op. Alle supportersgeledingen zaten hier vanaf het eerste uur in en voerden een actief beleid voor Fortuna en tegen FC Limburg. De webpagina’s werden door duizenden mensen per dag gelezen omdat andere media niet objectief bleven. Initiatieven kwamen in deze tijd met onder meer stickerverkoop acties, Fortuneutjes, Anti-Fc limburg en KNVB shirts en deelname aan talloze jaarmarkten door er duizenden TOF loten te verkopen. Na een lange, bittere en felle strijd viel Sporting Limburg in mei 2009 al na vijf dagen na diens bekendmaking van zijn sokkel. TOF was de winnaar en claimde een positie in het bestuur. Die kwam er omdat Hans Erkens als “een rat het schip had verlaten”. Na een heroïsche strijd tegen de KNVB verkreeg Fortuna haar licentie terug, wist het de schulden (5.2 miljoen) wederom te saneren en wist het een nieuwe sluitende begroting neer te zetten. De blik kan vanaf 2010 weer vooruit met het afbouw van het stadion, en de komst van de sportzone in Sittard in het vooruitzicht.
Fortuna wist echter in de jaren onder het TOF bestuur weliswaar de kosten omlaag te krijgen, maar niet alle schulden konden uit de boeken worden gehaald en ook de inkomsten werden helaas minder waardoor het financiële tekort op jaarbasis bleef. Na twee jaren van relatieve rust barstte eind 2012 de bom. Een Belgische zakenman en zelfs een Prins uit Arabië werden genoemd als de financiële strohalm om Fortuna Sittard weer gezond te maken. Een interne strijd brak vervolgens uit die met name op technisch vlak veel pijn deed. De top selectie en dito trainersstaf viel uit elkaar. Chaos maakt zich meester van Fortuna Sittard.
Uiteindelijk stonden Kevin Hofland en Martin Masset op om een geheel nieuwe visie op het betaald voetbal uit te gaan proberen in Sittard. Samen met Fitland wisten zij ervoor te zorgen dat het seizoen 2012 – 2013 uitgespeeld kon worden. Met een mooie 7de plaats op de ranglijst werd deelname aan de play-offs veilig gesteld. Helaas was De Graafschap in deze play-offs over twee wedstrijden te sterk voor Fortuna. De droomwedstrijd zou er niet van komen.
De wederopstanding
Na weer op het randje van een faillissement te hebben gestaan in 2016 werd de club overgenomen door een Turkse investeerder, Işıtan Gün, De nieuwe eigenaar is onder meer werkzaam geweest als Chief Operating Officer (COO) bij Galatasaray en nam de club voor 1,4 miljoen euro over. Het seizoen 2016/17 begon dramatisch, maar na een trainerswissel (Sunday Oliseh voor Ben van Dael) en enkele versterkingen van onder meer topclub Galatasaray wist de club zich alsnog veilig te spelen.
In het daaropvolgende seizoen begon Fortuna onder Oliseh voortvarend en pakte het voor het eerst in ruim twintig jaar een klein prijsje, de periodetitel. Claudio Braga en Kevin Hofland namen in februari 2018 het stokje van Olisehover nadat diens interne desfunctioneren zijn trainerskop kostte. De resterende veertien wedstrijden bleef het nieuwe trainersduo ongeslagen. Zij loodsten Fortuna naar de tweede plaats, goed voor directe promotie naar de Eredivisie. Zo’n 12.000 fans waren daar in een volgepakt Fortuna-stadion getuige van (1-0 overwinning op Jong PSV). Twee dagen later vierde een volgepakte Markt de terugkeer naar de hoogste voetbaldivisie groots. En terecht: Fortuna werd door veel kenners als hoofdpersoon benoemd in ‘een van de grootste mirakels in de wereldvoetbalgeschiedenis ooit’.
